In 2020 zal in Nunspeet de bevrijding van ons land worden herdacht, die 75 jaar geleden plaatsvond. De Heemkundige Vereniging Nuwenspete heeft ter gelegenheid van dit herdenken een speciaal nummer van haar blad de Mothoek uitgegeven. Het nummer is voor € 4,00 te verkrijgen bij de onderstaande adressen.
In het nummer gaat Dick Baas in op de lotgevallen van Hubert Franssen, die op 13 juli 1942 werd gearresteerd en afgevoerd naar het gijzelaarskamp Beekvliet in Brabant. Franssen was betrokken bij het verzet in de gemeente Nunspeet. Zijn broer Chris Franssen kwam om in de slag op de Javazee in 1942. Hubert Franssen overleefde de oorlog, werd lid van de Tweede Kamer in 1956 voor de PvdA. Hij eindigde zijn maatschappelijke carrière als burgemeester van de gemeente Smilde.
Ad Sulman behandelt het thema “verzet van de kerken”. Hij beschrijft de houding van de kerken tegenover het Duitse gezag. Op zondag 8 februari 1942 werd in alle Hervormde en Gereformeerde kerken gebeden voor het christelijk onderwijs dat door de Duitsers dreigde te worden gecontroleerd. Enkele maanden later werd in de kerken gebeden voor de dreigende deportatie van de Joden.
Hans Rieck vraagt aandacht voor ds M.J. van Dijken, predikant van de Gereformeerde Kerk in Nunspeet, die betrokken was bij de hulp aan evacués die voedsel kwamen halen op de Veluwe. Dick Baas beschrijft daarna het trieste lot van schipper Jan van Tol en zijn gezin die op 7 april 1945 werden beschoten door vijandelijke vliegtuigen. Vier leden uit het gezin kwamen hierbij om.
Peter Veen gaat in op de roof van Joodse bezittingen in Vierhouten. Uit de kadastrale archieven kon hij een vrij nauwkeurige reconstructie maken van de manier waarop de goederen tijdens en na de oorlog werden behandeld. Peter Veen interviewde Geesje Vosselman-van Rietschote die als jong meisje in 1944 op de fiets uit Amsterdam voedsel ging halen in onze omgeving. Uiteindelijk vond zij in 1945 ook haar geliefde in Nunspeet.
Gert Drost beschrijft de lotgevallen van de Engelse bommenwerper die in 1943 zou worden neergeschoten door de Duitsers. Het monument staat op landgoed Leuvenhorst.
De laatste bijdrage is wel een bijzonder verhaal want het is door Frida de Zwaan-Mulder geschreven in eigen dialect en het verhaal geeft een impressie van de gebeurtenissen in die tijd, zoals zij ze zelf beleefde.
In het nummer staan verder enkele gedichten van Kees Keizer en een overzicht van gedenktekens binnen de gemeente.
Het thema-nummer is verkrijgbaar bij:
– Boekhandel Osinga, Dorpsstraat 20 , Nunspeet.
– Dick Hazeleger: Ds. Kalshovenweg 28, 8075 AG Elspeet.
– Fietsenmaker Freek Mooiweer, Oenenburgweg 114, Nunspeet.
Bijgevoegde foto: Met de steentjes op het Joodse grafmonument geven de Joodse bezoekers aan dat zij de doden in gedachten houden. Op het monument aan de Waterweg leggen Nunspeetse schoolkinderen ieder jaar enkele steentjes ter nagedachtenis aan de Joden die op 3 oktober 1943 werden weggevoerd naar Duitse concentratiekampen (bron: Mothoek 2019-4).
