Is dit de werkelijkheid? Welnee, destijds bestond deze verkiezing nog niet. Het is een eerbetoon aan Gerrit (Gart) Mulder die in 1952 zijn varkensmesterij opstartte in Vierhouten en als bijnaam Gart Ton kreeg. Hoe is dit gekomen?
Werk bij de Mallejan
Moet je je eens voorstellen: je bent 26 jaar, getrouwd, 2 kinderen en een derde op komst en je werkt bij hotel de Mallejan. Je vestigde als het ware een satelliet-bedrijfje (nevenvestiging) bij het hotel en betrok de spullen daarvoor van de werkplaats en de benzinepomp van je vader Hannes Mulder die in het centrum van Vierhouten (nu Automotive) gevestigd was.
Je bedient de benzinepomp bij het hotel, verhuurt en doet het onderhoud van fietsen voor de gasten, verzorgt hun auto’s, rijdt taxi en als je tijd over hebt sta je met je vrouw Aartje de huishoudelijke dienst van het hotel bij. Zo verdien je samen de kost in dit prachtige hotel. Bovendien mag je ook nog eens in de bedrijfswoning wonen. Dan heb je het toch prima voor elkaar?
Het ongeluk
En dan…je legt op je motor een bezoekje af aan je schoonouders aan de Waskolkweg. In de bocht bij de Lindenhoeve van de fam. Hooghordel gaat het mis. Een militaire les-vrachtauto neemt de bocht zo krap dat je onder de voorwielen van deze auto terecht komt.
De leerling achter het stuur raakt in paniek en maakt het nog erger.
Levensgevaarlijk gewond ga je naar het Sofia Ziekenhuis in Zwolle waar je maar liefst acht maanden aan bed gekluisterd bent. Na ontslagen te zijn heb je weliswaar beide benen nog, echter de één gefixeerd en kun je de ander nog slechts 20% buigen…je bent invalide voor de rest van je leven.
Uiteraard is Defensie verantwoordelijk voor deze situatie en neemt die verantwoordelijk ook op zich door het aanbieden van een éénmalige uitkering. Immers een invaliditeitspensioen bestond toen nog niet. Referendaris Dirk Klop, de schadedeskundige van het Ministerie van Defensie komt regelmatig over de vloer om één en ander in goede banen te leiden.
Nieuw perspectief: varkensmesterij
Halverwege 1951 werd er begonnen met de bouw van Legerplaats Nunspeet aan de Elspeterweg. Gart hoorde dat en stelde voor om hem in plaats van een éénmalig bedrag levenslang de spoeling, lees etensresten, om niet te gunnen. Hiermee kon hij zijn op te starten varkensmesterij van goedkoop voer voorzien.. Op deze manier kon hij toch de kost verdienen en was hij van niemand afhankelijk. Immers bij het hotel werken kon hij uiteraard niet meer met alle consequenties van dien.
Defensie ging hiermee akkoord en zo is het begonnen. Er werd al voor de opening op 10 juli 1952 van Legerplaats Nunspeet een Willy’s Jeep gekocht met een platte wagen en TONNEN (oliedrums), Zijn (schoon)ouders en andere familieleden stelden grond en schuurtjes beschikbaar voor de keuen. En zo kon Gart zijn varkensbedrijf opstarten. Uiteindelijk groeide zijn veestapel uit tot 900 stuks!
Zo zie je dat ondernemerschap, ondanks alle malaise en beperking, maar met veel inzet en doorzettingsvermogen toch kon opbloeien.
Op de foto uit 1952 zien we de Willy’s Jeep en aanhanger met achter het stuur Gart Mulder met zijn gefixeerde (stijve) been buitenboord. En linksvoor op het spatbord zijn hulp Evert Schouten en hulp Hendrik Berghuis (Henneman) rechtsachter op het linnen dak. Het M-kenteken is later vervangen.
Gert Mulder
PS: Dat Gart Mulder later – naast Gart Ton – ook nog de bijnaam “Burgemeester van Vierhouten” zou krijgen kon hij toen nog niet weten. Dat is weer een ander verhaal.
Tekst bij de foto: 1952 Gart Mulder met zijn hulpen Evert Schouten en Hendrik Berghuis en anderen halen tonnen vol voedselresten op bij de legerplaats.
Bron: familiearchief Gert Mulder
Heeft u vragen en/of opmerkingen over dit artikel: nuwenspete@gmail.com Of zoekt u meer informatie over Nunspeets verleden? Ga dan naar de website van de Heemkundige Vereniging Nuwenspete: www.nuwenspete.nl
