Veel straten, wegen en lanen zijn vernoemd naar personen, zo ook in Nunspeet.
In het centrum van Nunspeet loopt de Ds.Martiniuslaan. Het is de verbinding tussen de Dorpstraat en de Brinkersweg langs het gemeentehuis. De fleurige herfstfoto geeft zicht op de situatie van voor 1980. Er was toen aan de westzijde van de Ds. Martiniuslaan een groot parkeerterrein met daarop de werkplaats van de Gemeentereiniging. Deze werkplaats moet in 1980 plaats maken voor het huidige gemeentehuis.
Wie was deze ds. Martinius?
Peter Martinius werd op 7 maart 1652 in Epe geboren en was de zoon van ds. Franciscus Martinius , die eigenlijk als Frans Maartenszoon was gedoopt, maar naar het gebruik van zijn tijd zijn naam had verlatijnd. Franciscus is de stamvader geworden van een geslacht waaruit verscheidene Gelderse predikanten zijn voortgekomen. Zoon Peter(Petrus) gaat na zijn basisopleiding naar het gymnasium in Harderwijk. Op negentienjarige leeftijd laat hij zich inschrijven als student in Leiden. Als beginnend predikant gaat hij naar Oosterwolde, waar hij twee jaar staat.
50 Jaar Martinius
In het voorjaar van 1679 wordt hij vervolgens bevestigd in Nunspeet. Aanvankelijk blijft hij alleen in de pastorie; eerst 14 jaar na zijn komst treedt hij in het huwelijk met een Nunspeetse. En wel met de 24 jarige Hilletje Diecemers. Een paar maanden voor haar huwelijk was Hilletje bevestigd als lidmaat van de kerk door haar aanstaande echtgenoot. Er werden twee kinderen uit dit huwelijk geboren: Franciscus en Dithmar. Franciscus volgt zijn vader na diens dood in 1718 op als predikant. Hij staat 20 jaar in Nunspeet. Dithmar wordt predikant in Elspeet. Vader en zoon Martinius waren samen vijftig jaar predikant te Nunspeet van resp. 1679-1718 en 1719-1739.
Opvallend in de ambtstijd van ds. Peter Martinius is het grote aantal bruidsparen dat van buiten Nunspeet naar hier komt om hun huwelijk te laten voltrekken. Wat hen heeft bewogen tot een dergelijke reis is niet duidelijk. De kerk kwam in deze jaren in het bezit van een koperen doopbekken en van twee zilveren avondmaalsbekers. Het doopbekken is misschien in de plaats gekomen van een stenen doopvont.
Gedurende 39 jaar heeft ds. Martinius het predikantsambt in Nunspeet uitgeoefend.
Geen van zijn voorgangers heeft dat bereikt. Na zijn overlijden in 1718 overleefde zijn jonge echtgenote hem 19 jaar. Zij woonde in deze jaren op het erf “De Kolk” op het Oosteinde. Haar man werd begraven in de kerk aan de voet van de kansel vanwaar hij zoveel jaar het evangelie had bediend.
Het is trouwens niet zomaar dat de Ds. Martiniuslaan, de Ds. Huetlaan en de Ds. De Bouterlaan hier bij de Nederlandse Hervormde Dorpskerk zo genoemd zijn. Immers hun namen vertellen ons dat op deze grond de predikantsgezinnen gewerkt hebben (lieten werken) in hun moestuin, kruidentuin, boomgaard en veestallen. Ze moesten ervan eten. Achter hun pastorie lag de zogenoemde WHEEM. In1935 werden bij raadsbesluit deze namen bepaald ter herinnering.
Bronnen:
Kerkgeschiedenis van Nunspeet van H. van Heerde (1983)
Straatgebonden van J. Beekman, A. A.E.F. van Eijck en D. Osinga (2007)
Peter van Essen
Tekst bij de foto: Ds. Martiniuslaan met op de voorgrond de Gemeentereinigingsdienst, (rond 1975)
Heeft u vragen en/of opmerkingen over dit artikel: nuwenspete@gmail.com Of zoekt u meer informatie over Nunspeets verleden? Ga dan naar de website van de Heemkundige Vereniging Nuwenspete: www.nuwenspete.nl
