Boerderij Klein Mulaertserf (1844) stond aan de Harderwijkerweg te Hulshorst bij de afslag van de Oudeweg. In de andere hoek was later Café-Restaurant de Berk gevestigd. Nu Chinees Wok-restaurant.
De oprit naar de boerderij was rechtstreeks aangesloten op de Harderwijkerweg, welke toen juist in aanleg was. Aan beide zijden van de oprit stond een rij beukenbomen en ook nog een walnotenboom. Deze beuken zijn in de Tweede Wereldoorlog op last van de Duitse bezetter gekapt en in zaagblokken naar de haven in Harderwijk gebracht. Daarmee werd de eigenaar Van de Waterweg belast met paard en wagen. Zo nu en dan viel er wel eens “per ongeluk” een blok van de wagen af, welke dan meestal bij een regent van het Burger Weeshuis terecht kwam.
Voor de aanleg van het fietspad langs de Harderwijkerweg en verbetering van de afslag naar de Oudeweg – vanwege de vele ongevallen – moest in 1948 ook de notenboom sneuvelen.
De boerderij Klein Mulaertserf is gebouwd in 1844 in opdracht van de toenmalige regenten van het Burger Weeshuis te Harderwijk. Hun namen stonden gebeiteld in een verloren gegane steen (zie foto 4). Deze was aangebracht op de voorgevel van de boerderij onder de overstekende kap. Vanwege deze overstekende dakkap werd de boerderij in de volksmond ook wel ”het kaphuus” genoemd.
De naam Klein Mulaertserf is afgeleid van een vroegere weldoenster Clara van Cuijlenburch. Zij was weduwe van Johan Mulert. Zij deed in 1593 een geldelijke schenking aan het Burger Weeshuis te Harderwijk: de “Juffer Moelaerts Deylinge”. In die tijd kocht het Weeshuis o.a. percelen in de Arkemeense polder bij Putten en ook het ‘Jan Nuckenguet’ in Hulshorst. Deze aankoop werd toen naar de overleden Johan Mulert ‘Mulaertserf genoemd. Zodoende werd de boerderij van 1844 Klein Mulaertserf genoemd.
Beide boerderijen – Groot en Klein Mulaertserf – stonden bijna naast elkaar. Enkel gescheiden door het nu nog steeds aanwezige laantje. Op een oude kadasterkaart wordt deze laan of dit pad aangeduid als weg van Hulshorst naar Elspeet. Een eerdere bewoner van Groot Mulaertserf wist te vertellen, dat “Het laantje” een deel van de weg van Elspeet naar de Elspeterkamp (gelegen tussen de Varelseweg en Killenbeekweg) was. Het Poppeswegje en een pad over de Vlakkeneng maakten ook deel uit van de weg. De Elspeters zouden het pad of weg gebruiken wanneer ze gingen turfsteken in het perceel dat nog steeds bekend staat als het Elspeterkamp.
In de 19e eeuw werd de boerderij bewoond door families Franken, daarna door de familie Hendrik en Gerritje Verbeek en vanaf 1929 door Hendrik van de Waterweg en Aartje van de Waterweg-Verbeek met hun twee dochters Jentje en Henny. In 1978 heeft Van de Waterweg de pacht opgezegd, z’n vrouw was toen al 16 jaar overleden. Hij is toen kleiner gaan wonen. Dochter Henny weet nog te vertellen, dat haar ouders een keer in het jaar bezoek kregen van één of meer regenten en dan vaak ook met hun familie. Dat bezoek was bedoeld om de staat van de boerderij te bekijken. En meestal eindigde het bezoek in een theevisite.
Helaas is de leegstaande boerderij in de laatste week van mei 1979 tot bijna de grond toe afgebrand.
Enige tijd daarvoor hadden de dochters uit het gezin Van de Waterweg de boerderij gekocht van het Weeshuis en later weer verkocht aan een ondernemer uit Harderwijk. De zussen hadden de boerderij met achterliggende percelen wei- en bouwland gekocht met de bedoeling het een toeristische bestemming te geven, maar bij nader inzien hebben ze die plannen laten varen. De dames hadden wel enige ervaring opgedaan met het onderbrengen van vakantiegangers op de boerderij en de landerijen er omheen. Hun vader bood namelijk al jaren de gelegenheid om te kamperen. Ook waren de zussen wel bekend met het ontvangen van gasten en niet in de laatste plaats met het omgaan met evacués en onderduikers tijdens de Tweede Wereldoorlog.
Wat herinnert nu nog aan het verleden?
Een naambordje dat de brand van 1979 overleefde. Met fraai geschilderde letters siert het nu een zomerverblijf van een kleinzoon Van de Waterweg. Op de plek van de afgebrande boerderij is later een burgerwoonhuis gebouwd met een toegangshek waarop de naam Klein Mulaertserf is aangebracht De herinnering blijft dus.
Gerard Berends
Tekst bij de foto’s:
- Het Klein Mulaertserf/ Het Kaphuus aan de Harderwijkerweg 469 rond 1952.
- Tekening van Klein Mulaertserf
- Het Burger Weeshuis te Harderwijk (Streekarchief)
- Regenten van het Weeshuis anno 1844 (reconstructie van de steen)
- Het laantje tussen de wezenerven
Bron van de foto’s; m.u.v. foto 3: H. Berends – v. d. Waterweg
Heeft u vragen en/of opmerkingen over dit artikel: nuwenspete@gmail.com Of zoekt u meer informatie over Nunspeets verleden? Ga dan naar de website van de Heemkundige Vereniging Nuwenspete: www.nuwenspete.n
